Wat als … ik als Thai was geboren?
Wat als mijn officiële naam Boon-Mii Ngapuramis zou zijn en ik, net als de meesten in dit land, een nickname zou hebben bijvoorbeeld Narong?
Een warm bad, zo voelt Thailand al vanaf ons eerste bezoek aan het land in 2000 voor ons. Dat warme bad heeft niet alleen met de temperaturen maar ook met de cultuur van het land te maken. Karma, take care, gezichtsverlies en zig zag sluipen ons leven binnen nu we langzaam transformeren van enthousiaste toerist naar inwoner van dit fascinerende land. Nu we het land beter leren kennen denken we een antwoord te kunnen geven op de vraag hoe leven zou zijn als we zelf in dit land geboren waren.
Karma zou het leven bepalen
Narong heeft als kind leren zorgen voor anderen. Het doen van goede daden is een van de normen en waarden waaraan hij zich moet houden. Tambun noemen de Thai dat, in het Engels making a merit. Er is geen Nederlands woord dat de lading van merit dekt, maar je kunt het omschrijven als geven aan of een goede daad doen voor een ander in de volle overtuiging dat dat de ander en jezelf ten goede komt.
In een land waar meer dan 90% van de inwoners Boeddhist is zijn veel normen en waarden gebaseerd op deze religie. Karma, daar draait het in eerste instantie om. De overtuiging dat acties van het individu gevolgen hebben voor het huidige en de volgende levens maakt dat er veel belang wordt gehecht aan het verzorgen van de mensen in de omgeving. Je moet het nodige geduld hebben want geloof in reïncarnatie maakt dat het een paar levens kan duren voor je de beloning kunt innen. Slechte daden leiden tot een slecht karma en kun je best zoveel mogelijk vermijden.
60 plus, verzorgd en monddood

Narongs ouders worden vanaf hun zestigste verzorgd door hun kinderen. De verzorger heeft alle verantwoordelijkheid voor hen en neemt tegelijkertijd ook de regie over hun leven.
Zodra de pensioengerechtigde leeftijd is bereikt worden veel taken uit handen genomen. Opvallend hierbij is het om te zien hoe de oudere generatie berust in zijn lot en zichzelf vrijwillig op een zijspoor zet. Vaak zien we zestigplussers voor de TV hangen, een beetje rond sloffen en gevoed worden. Ze helpen soms op het land, letten op de kleinkinderen en verdwijnen vaak uit het straatbeeld.
Zelfbewuste en onafhankelijke ouderen, ze zijn een minderheid in deze maatschappij waar ’take care’ ook ’take control’ betekent.
Geven versus nemen
Toeristen en buitenlanders die Thailand bezoeken vindt Narong vaak rare wezens. Ze onderhandelen ondanks hun koopkracht op een harde manier over de prijs van de spullen die ze willen kopen. Alsof het rommel is en de vraagprijs onredelijk hoog is. Dat het beledigend om is slechts een fractie van de waarde te bieden hebben ze niet door, ook weten ze niet dat het goed is voor hun eigen karma wanneer de verkoper ook tevreden is.

De cultuur van geven en verzorgen staat in schril contrast met de cultuur van nemen waar wij, westerlingen, in zijn opgegroeid. Ook in hun werk staat voor de Thai dienstverlening voorop. ‘Take care’ voor de klant, ‘Take care’ voor de buitenlander en toerist, ‘Take care’ voor de zwakkeren en ouderen. Als iedereen de spelregels kent werkt het.
Wanneer bezoekers misbruik maken van de vrijgevendheid van de Thai wordt er slim op gereageerd. Zonder gezichtsverlies verdwijnen personen die enthousiast werden onthaald weer uit het leven van de Thai.
In dit land waar de overheid slechts in beperkte mate voor een sociaal vangnet zorgt zijn de burgers meer op elkaar aangewezen. Het steunen van goede doelen werkt statusverhogend. Verjaardagen vieren met een een charity zoals eten uitdelen in een wees- of bejaardenhuis is gebruikelijk. Wij voelen ons nog steeds ongemakkelijk wanneer we worden toegezongen en bedankt met speeches.
Gezichtsverlies
Het ergste dat iemand in Azië kan overkomen is gezichtsverlies. Iedereen wordt zoveel mogelijk in zijn waarde gelaten. Enkel wanneer iemand het te bont maakt vervalt deze norm. Oplichters en moordenaars zijn duidelijk in beeld in de media, het liefst met naam en toenaam zodat iedereen kan smullen van dit nieuws.
Kinderen op school blijven zelden zitten. Het is geen acceptabele boodschap die je aan de ouders kunt overbrengen. Beter is een kind net zolang bij te spijkeren tot het verder kan naar het volgende jaar.
Expliciet nee zeggen en het afwijzen van iemand kan te hard overkomen, het is beter voorzichtig te reageren en geen duidelijk antwoord te geven of direct te zijn. Een ‘bot’ nee kan ook tot gezichtsverlies leiden.
In deze context past ook het Thaise ‘Mai bpen rai’, een reactie met vele betekenissen.
Anders dan in het Westen is het behoud van de eigenwaarde heel belangrijk. Zelden zien we iemand zijn geduld verliezen of boos worden. Emotie tonen is een teken van zwakte. Roepen of luid praten, in het openbaar kritiek uiten op anderen of iemand lastig vallen met eigen problemen horen ook in dit rijtje thuis. Daardoor lijkt het alsof Thai alles accepteren en drukker zijn met hun omgeving dan met zichzelf.
Ook al lijken de Thai zichzelf steeds weg te cijferen, ze zijn meesters in het sturen van anderen. Hiervoor hanteren ze twee instrumenten, de glimlach en ‘Zig-zag’.
Zig-zag
In dit land waar bijna alles om karma draait is het niet erg om, in het belang van de harmonie, creatief met de waarheid om te gaan of dingen te verzwijgen. Een leugentje om te voorkomen dat iemand gezichtsverlies lijdt is geoorloofd.
‘Better not tell’ of ’tell later’ wordt als reden geaccepteerd om niet verder uit te wijden over dingen. Narong heeft geleerd tussen de regels door te lezen. Een eigenschap waar wij als directe Nederlanders wel eens last mee hebben. Een ja betekent niet altijd ja en een glimlach zegt soms meer dan woorden.
Glimlach
Net als alle Thai lijkt Narong vrolijk lachend door het leven te gaan. De glimlach maakt onlosmakelijk deel uit van zijn cultuur.
Om zonder veel kleerscheuren te kunnen meedraaien in deze samenleving is inzet van ‘de glimlach’ onontbeerlijk. Blijdschap en vrolijkheid drukken de Thai ermee uit. In ongemakkelijke situaties van onzekerheid, schaamte en zelfs angst wordt de glimlach ingezet. De glimlach is een instrument om anderen op het gemak te stellen en als teken van waardering.
Zig zag versus de botte bijl
In de ogen van Narong zijn Farang (niet Aziaten) rare wezens. Ze zijn ongeduldig, hebben snel een oordeel over dingen waar ze weinig van afweten, ze zijn luidruchtig en direct. Het tonen van hun emotie maakt hen kwetsbaar. Met dit gedrag trappen ze soms op iemands ziel. De rekening voor deze houding komt meestal later op een onverwacht moment. Karma mag je een handje helpen.
Thai zijn vaak net zo gekwetst als westerlingen. Echter tonen dat die emotie je parten speelt is in de Thaise cultuur een teken van zwakte en zal dus niet zo snel gebeuren. Gewoon doorgaan, niet teveel aandacht aan schenken, er boven staan en de regie houden, dat doe je als je in dit land geboren bent.
Same, same but different
We zijn dezelfde persoon maar doordat we uit verschillende werelddelen komen hebben Narong en ik een totaal ander leven. We verschillen vooral door de spelregels die we van jongs af aan meekregen.
Wat nog ontbreekt in dit verhaal is conclusie en een waardeoordeel.
Zoiets van “bij ons is alles beter”. Voorlopig ben ik daar nog niet aan toe. Liever stel ik me open voor de lessen van Narong en zijn landgenoten en dompel me verder onder in deze nieuwe wereld die me prima bevalt. Ik kan er voorlopig nog geen genoeg van krijgen.
Ook leuk om te lezen
https://www.thailandblog.nl/cultuur/thaise-glimlach/
Geef een reactie